Przykładowo wypełniony arkusz obserwacji zajęć w Przedszkolu

Czym jest arkusz obserwacji zajęć?

Arkusz obserwacji zajęć jest narzędziem wykorzystywanym w trakcie hospitacji. Dokument służy do rejestrowania obserwacji, czyli działań nauczyciela i małych uczniów. Wypełniony arkusz obserwacji zajęć pozwala monitorować rozwój dzieci, a także dostosowywać plan zajęć do indywidualnych potrzeb każdego ucznia.

Arkusze można prowadzić odrębnie dla wszystkich dzieci osobno lub ogólnie dla całej grupy. W dokumencie najczęściej uwzględnia się:

• obserwacje, czyli zapisy dotyczące zachowania nauczyciela/uczniów podczas zajęć,
• opis interakcji nauczyciela z dziećmi oraz dzieci między sobą,
• wnioski,
• refleksje,
• zalecenia.

Jeśli przykładowy arkusz obserwacji zajęć w przedszkolu dotyczy uczniów, powinien określać, jakie umiejętności zdobywa dziecko podczas wykonywanych aktywności oraz jakie są cele rozwojowe podejmowanych działań. Na takiej podstawie można śledzić potem postępy uczniów i identyfikować obszary, w obrębie których dzieci potrzebują dodatkowej pomocy.

Jakie są cele obserwacji zajęć w przedszkolu?

Aby prawidłowo wypełnić wzór arkusza obserwacji zajęć w przedszkolu, trzeba znać jej główne cele. Podstawowym celem prowadzenia obserwacji zajęć jest ocena aktualnej sytuacji w kontekście jakości procesu kształcenia i wychowania dzieci. Szczegółowe cele każdej obserwacji określa dyrektor przedszkola. Najczęściej są to następujące aspekty pracy nauczyciela:

• realizacja podstawy programowej,
• przestrzeganie praw dziecka,
• przestrzeganie statutu przedszkola,
• realizacja zaleceń poradni psychologiczno-pedagogicznej.

Jeśli zaś chodzi o funkcjonowanie dzieci w przedszkolu, to obserwacja zajęć ma na celu dokonanie analizy i oceny umiejętności, poziomu wiedzy i postaw przedszkolaków. 

Jak wypełnić arkusz obserwacji zajęć w przedszkolu?

Przed przygotowaniem pierwszego arkusza obserwacji warto zainspirować się przykładowo wypełnionym arkuszem obserwacji zajęć w przedszkolu. Dokument podpowiada, jakie informacje powinny znaleźć się w arkuszu, a najczęściej są to:

• podstawowe dane na temat zajęć: dane prowadzącego, dane osoby obserwującej, rodzaj zajęć, data, grupa, adres przedszkola,
• określenie celów obserwacji,
• opis przebiegu obserwacji, 
• wnioski i refleksje.

Pytania, jakie mogą pojawić się w arkuszu obserwacji zajęć brzmią następująco:

• czy nauczyciel angażuje uczniów w zajęcia?
• jaka część dzieci jest zaangażowana w zajęcia? 
• czy nauczyciel reaguje na brak zaangażowania poszczególnych dzieci?
• czy dzieci pracują samodzielnie?
• czy dzieci mają przestrzeń do samodzielnego działania?
• czy dzieci rozumieją omawiane tematy?
• czy dzieci rozumieją polecenia nauczyciela?
• w jaki sposób nauczyciel monitoruje zajęcia?
• jak dzieci wykonują zadania?
• czy dzieci wybierają sposób pracy samodzielnie?
• czy nauczyciel pozwala dzieciom zadawać pytania?
• czy nauczyciel zachęca dzieci do zadawania pytań?