Opis
Jakie obowiązki ma nauczyciel wspomagający?
Na wstępie warto przypomnieć, jakie – zgodnie z przepisami – obowiązki spoczywają na nauczycielu wspomagającym, zatrudnionym w szkole czy przedszkolu.
Zgodnie z treścią Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 18 stycznia 2005 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w przedszkolach, szkołach i oddziałach ogólnodostępnych i integracyjnych, główne zadania nauczyciela współorganizującego proces kształcenia to:
- dostosowywanie realizacji programów nauczania/wychowania do potrzeb i możliwości uczniów,
- rozpoznawanie potrzeb edukacyjnych i możliwości psychofizycznych uczniów,
- wybieranie lub opracowywanie programów wychowania/nauczania razem z nauczycielami,
- opracowywanie i realizowanie indywidualnych programów edukacyjnych, które uwzględniają potrzeby i możliwości uczniów,
- branie udziału w zajęciach prowadzonych przez innych pedagogów,
- udzielanie pomocy nauczycielom prowadzącym zajęcia rewalidacyjne z dziećmi,
- prowadzenie i organizowanie różnych form pomocy pedagogicznej,
- prowadzenie zajęć socjoterapeutycznych lub rewalidacyjnych.
Jak wygląda codzienna praca nauczyciela wspomagającego?
Przykładowe wpisy do dziennika nauczyciela wspomagającego powinny świadczyć o tym, że pedagog realizuje zadania, jakie nakłada na niego wskazane rozporządzenie. Jednak zapisy w takim dokumencie muszą być bardziej konkretne, dlatego dobrze, aby odnosiły się do codziennych czynności realizowanych przez nauczyciela.
Ten w praktyce zajmuje się przede wszystkim wspieraniem uczniów z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego (z niepełnosprawnością) podczas zajęć lekcyjnych. Nauczyciel siedzi obok dziecka i pomaga mu między innymi poprzez:
- wyciszanie negatywnych emocji,
- aktywizowanie,
- skupianie uwagi,
- stopniowanie poziomu trudności zadań,
- dzielenie zadań na części,
- wydłużanie czasu na wykonanie zadania,
- motywowanie do dokończenia zadania,
- eliminowanie bodźców rozpraszających,
- pomoc przy sporządzaniu notatek, itd.
Poza tym nauczyciel wspomagający innych nauczycieli ma także współpracować z rodzicami uczniów i specjalistami. W ramach dnia pracy może więc spotykać się z nimi i konsultować rozmaite problemy czy pomysły dotyczące dalszego wspierania ucznia w rozwoju.
Dlaczego nauczyciel wspomagający powinien prowadzić dziennik?
Dokumentowanie pracy z dziećmi posiadającymi orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego jest obowiązkowe, jednak dziennik nauczyciela wspomagającego warto prowadzić również z innych powodów. Po pierwsze, jest to doskonałe źródło informacji na temat postępów i pracy z uczniami niepełnosprawnymi.
W dzienniku można uwzględnić bowiem stosowane formy i metody pracy, a także wykorzystywane narzędzia dydaktyczne wraz z oceną skuteczności ich działania. Na tej podstawie da się ocenić, co sprawdza się u danego ucznia, a co nie. Można również monitorować jego postępy i udoskonalać IPET, aby lepiej wspierać pełen rozwój dziecka.
Po drugie, prawidłowo wypełniony dziennik nauczyciela wspomagającego to doskonałe narzędzie do komunikacji na linii nauczyciel-rodzic czy nauczyciel-specjalista. Dokument, który zawiera szczegółowe informacje na temat postępów dziecka oraz stosowanych w pracy z nim metod czy narzędzi dydaktycznych, pozwala dbać o płynny przekaz kluczowych danych, które mają znaczenie zarówno podczas pracy z uczniem w szkole, jak i w domu.
Z tego względu warto pamiętać, aby wpisy do dziennika zawierały nie tylko tematykę zajęć, ale również opis:
- stosowanych metod pracy,
- stosowanych form pracy,
- stosowanych narzędzi/materiałów/środków dydaktycznych,
- aktywności ucznia,
- zachowania ucznia,
- zaangażowania ucznia.
Przykładowe wpisy do dziennika nauczyciela wspomagającego w przedszkolu lub w szkole powinny – co do zasady – informować o rodzaju oraz o zakresie udzielanej uczniowi pomocy. W związku z tym poszczególne zapisy mogą nawiązywać również do dostrzeżonych potrzeb edukacyjnych dziecka, do jego predyspozycji, mocnych stron i możliwości, a także do zrealizowanych celów.
Jak zostało wspomniane, wpis powinien informować o tym, jak nauczyciel pracował z dzieckiem (jakich metod/technik używał) oraz jakie były efekty podejmowanych przez niego działań. Na koniec zapis może zawierać też wnioski do dalszej pracy.
Jakie mogą być tematy wpisów do dziennika nauczyciela wspomagającego?
Dziennik nauczyciela wspomagającego powinien opisywać czynności faktycznie realizowane przez pedagoga specjalnego. Tematy w dzienniku nauczyciela wspomagającego będą zatem w dużej mierze zależne od tego, jakie są potrzeby uczniów, których nauczyciel współorganizujący wspiera podczas pracy. Osoba zatrudniona na takim stanowisku najczęściej zajmuje się:
- motywowaniem dziecka do pracy,
- aktywizowaniem dziecka,
- wyciszaniem negatywnych emocji dziecka,
- kontrolowaniem rozumienia poleceń,
- udzielaniem dodatkowych wskazówek,
- dzieleniem pracy dziecka na etapy,
- eliminowaniem czynników rozpraszających,
- chwaleniem dziecka za wysiłek wkładany w realizację zadania itd.
Tematy do dziennika nauczyciela wspomagającego mogą wiązać się zatem między innymi z nauką efektywnego zarządzania czasem na lekcji, z nauką kontrolowania i wyciszania emocji, z nauką radzenia sobie z trudnościami czy z doskonaleniem umiejętności komunikacyjnych.
Wpisy w dzienniku mogą dotyczyć jednak nie tylko pracy z dziećmi, ale też pozostałych obowiązków nauczyciela wspomagającego, jak chociażby współpraca z rodzicami, nauczycielami i specjalistami. Jeśli danego dnia pedagog spotkał się na konsultacji z rodzicem ucznia, w dzienniku powinien odnotować temat spotkania, datę spotkania, uwagi dotyczące zaangażowania rodziców oraz ustalenia dotyczące dalszej pracy z dzieckiem.