Przykładowa opinia mentora o nauczycielu – wzór

Kim jest mentor nauczyciela początkującego?

Każdy nauczyciel początkujący ma przydzielonego mentora, aby jednak zrozumieć, jaką rolę pełni opinia mentora o nauczycielu początkującym i z jakiej perspektywy jest ona opracowywana, należy wiedzieć, kim jest mentor i czym zajmuje się podczas swojej pracy z nauczycielem odbywającym przygotowanie do zawodu nauczyciela.

Mentor – zgodnie z nowelizacją Karty Nauczyciela – zastępuje opiekuna stażu dla nauczyciela stażysty, obecnie nauczyciela początkującego. Mentor towarzyszy nauczycielowi przez cały proces przygotowywania do zawodu. Osobę mentora wyznacza dyrektor szkoły. Funkcji tej nie można przydzielić nauczycielowi na stanowisku kierowniczym (wyjątkiem są szkoły niepubliczne, gdzie mentor może jednocześnie pełnić stanowisko kierownicze). Poza tym, mentorem może być tylko nauczyciel mianowany lub dyplomowany. 

Nadrzędnym zadaniem mentora jest wspieranie nauczyciela początkującego w procesie wdrażania się do pracy zawodowej. Mentor zapoznaje nauczyciela z dokumentacją przebiegu nauczania. Pomaga mu dobrać odpowiednie formy doskonalenia zawodowego.

Pozwala także obserwować prowadzone przez siebie zajęcia, a następnie omawia je z pedagogiem i odpowiada na jego pytania. Zadaniem mentora jest również inspirowanie nauczyciela odbywającego przygotowanie do zawodu i zachęcanie go do podejmowania wyzwań. 

Mentor nie tylko umożliwia nauczycielowi obserwację własnych zajęć, ale również sam obserwuje zajęcia prowadzone przez pedagoga – w drugim roku odbywania przygotowania do zawodu nauczyciela. Co więcej, obowiązkiem nauczyciela pełniącego funkcję mentora jest także dbanie o własny rozwój zawodowy, czyli doskonalenie swoich umiejętności pedagogicznych.

Mentor za swoją rolę otrzymuje dodatek funkcyjny w wysokości 20% minimalnego wynagrodzenia nauczyciela, które określone jest w regulaminie wynagradzania nauczycieli.

Jaką rolę pełni opinia mentora o nauczycielu?

Ocena pracy nauczyciela początkującego przez mentora jest częścią właściwej oceny pracy, za ustalenie której odpowiada dyrektor szkoły. Przed dokonaniem oceny pracy nauczyciela musi on przeprowadzić zajęcia – w wymiarze co najmniej jednej godziny – pod okiem dyrektora szkoły, mentora i osoby wskazanej przez dyrektora, np. doradcy metodycznego. Po przeprowadzeniu zajęć następuje ich omówienie.

Z obserwacji sporządza się notatki, które ujmują przede wszystkim takie aspekty jak:

• umiejętności planowania i organizowania zajęć,
• prowadzenie zajęć dydaktycznych,
• formę relacji nauczyciela z uczniami,
• sposób oceniania i sprawdzania postępów uczniów, 
• umiejętności pedagogiczne.

Należy wiedzieć, że opinia mentora o pracy nauczyciela początkującego nie jest dla dyrektora wiążąca – nie musi wpływać na ocenę pracy nauczyciela ustaloną przez dyrektora szkoły. Kierujący placówką ma jednak obowiązek wystąpić do mentora z prośbą o wydanie opinii, natomiast sam mentor powinien taką opinię przygotować w terminie 14 dni (od dnia otrzymania zawiadomienia o dokonywanej ocenie pracy nauczyciela).

Jeśli mentor nie wystawi oceny w tym terminie, nie wstrzymuje to procedury, zatem dyrektor ustala ocenę w oparciu o własne spostrzeżenia. 

Jak napisać opinię mentora o nauczycielu?

Przykładowa ocena mentora nauczyciela początkującego powinna składać się z kilku niezbędnych elementów formalnych. Dokument otwiera tak zwana metryczka z informacjami na temat ocenianego nauczyciela oraz samego mentora, takimi jak imię i nazwisko nauczyciela/mentora, a także data rozpoczęcia i planowana data zakończenia przygotowania do zawodu nauczyciela.

Następnie mentor powinien odnieść się do realizacji zadań, jakie przepisy nakładają na nauczyciela początkującego. Mowa tu o § 2.1. rozporządzenia MEiN z dnia 6 września 2022 roku w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli, zgodnie z którym nauczyciel początkujący, odbywający przygotowanie do zawodu nauczyciela ma między innymi takie obowiązki, jak:

• poznanie organizacji, zadań i zasad funkcjonowania szkoły,
• obserwacja zajęć prowadzonych przez mentora,
• prowadzenie powierzonych zajęć, 
• doskonalenie kompetencji, 
• dokonywanie ewaluacji własnej pracy,
• dzielenie się wiedzą z innymi nauczycielami.

Przykładowa opinia mentora na temat pracy nauczyciela może uwzględniać także informacje o tym, czy nauczyciel uwzględniał w swojej pracy rady i wskazówki mentora, czy wykazywał się własną inicjatywą i podejmował wyzwania zawodowe – z ewentualnymi przykładami. Podstawą oceny pracy nauczyciela są jednak kryteria oceny pracy (podstawowe i dodatkowe), uwzględnione w odpowiednim rozporządzeniu.

To nimi kieruje się dyrektor podczas ustalania oceny pracy nauczyciela, przy czym pod uwagę bierze wszystkie kryteria podstawowe oraz dwa wybrane kryteria dodatkowe – jedno wskazuje dyrektor, drugie sam nauczyciel. 

Przykładowe kryteria oceny pracy nauczyciela, które powinien wziąć pod uwagę także mentor, to między innymi:

• poprawność metodyczna i merytoryczna prowadzonych zajęć dydaktycznych, opiekuńczych i wychowawczych,
• znajomość i realizacja praw dziecka,
• troska o higieniczne i bezpieczne warunki pracy, opieki i wychowania,
• wsparcie ucznia, zwłaszcza niepełnosprawnego,
• kształtowanie w uczniach szacunku wobec drugiego człowieka, 
• rozwój świadomości posiadanych praw (u uczniów), 
• kształtowanie postaw obywatelskiej, prospołecznej i patriotycznej własnym przykładem,
• tworzenie warunków do pełnego i aktywnego uczestnictwa ucznia w życiu szkoły,
• współpraca z innymi nauczycielami,
• współpraca z rodzicami,
• planowanie, organizacja i prowadzenie zajęć z wykorzystywaniem skutecznych metod aktywizacji ucznia,
• przestrzeganie przepisów z zakresu funkcjonowania szkoły,
• diagnozowanie potrzeb ucznia, 
• indywidualizowanie pracy z uczniem,

• pobudzanie inicjatyw uczniów, 
• prowadzenie i omawianie zajęć otwartych dla nauczycieli lub rodziców,
• opracowywanie i wdrażanie innowacyjnych programów nauczania,
• współpraca z Centralną Komisją Egzaminacyjną lub okręgową komisją egzaminacyjną, itd.

Jak ustala się ocenę pracy nauczyciela początkującego?

Jak zostało wspomniane, opinia mentora w sprawie oceny pracy nauczyciela nie jest niezbędna, aby dyrektor mógł ustalić taką ocenę. Jednocześnie dyrektor nie może pominąć opinii mentora przy ustalaniu oceny pracy nauczyciela – musi o nią wystąpić i odczekać 14 dni na jej wystawienie. Z praktycznego punktu widzenia taki dokument ma dostarczyć kierującemu placówką dodatkowych informacji o jakości pracy pedagoga.

Opinia mentora nie jest jednak jedynym dokumentem, jaki powinien uzyskać dyrektor, przystępując do ustalenia oceny pracy nauczyciela. Ma on obowiązek zasięgnąć również opinii rady rodziców, a opcjonalnie także samorządu uczniowskiego i doradcy metodycznego. 

Ocena pracy nauczyciela ma charakter opisowy i jest podsumowana stwierdzeniem uogólniającym, czyli konkretną oceną: negatywną, dobrą, bardzo dobrą lub wyróżniającą. Kryteria oceny pracy nauczyciela oraz tryb dokonania takiej oceny opisuje Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z dnia 25 sierpnia 2022 r. w sprawie oceny pracy nauczycieli.

Co ważne, ocenę pracy nauczyciela ustala się po zapoznaniu go z projektem oceny i po wysłuchaniu jego uwag/zastrzeżeń. Od ustalonej oceny pracy nauczyciel może także wnieść odwołanie – ma na to 14 dni.