Sztuka mówienia „NIE” i presja rówieśnicza – gazetka [15 kart]

Jak wiadomo, sztuka mówienia „NIE” i presja rówieśnicza to dwa silnie powiązane zagadnienia, które odgrywają ważną rolę w wychowaniu, profilaktyce uzależnień i kształtowaniu asertywności u dzieci i młodzieży. Choć każde z nich dotyczy nieco innego obszaru, razem tworzą spójną całość, pomagając młodym ludziom radzić sobie w trudnych sytuacjach społecznych.

• Umiejętność mówienia „nie” polega na odmawianiu w sposób spokojny, stanowczy i uprzejmy, bez poczucia winy czy lęku przed reakcją otoczenia. To zdolność do stawiania granic wtedy, gdy coś jest sprzeczne z naszymi wartościami, potrzebami, przekonaniami lub poczuciem bezpieczeństwa. Może to dotyczyć sytuacji, w których ktoś zachęca do zażycia substancji psychoaktywnych, namawia do łamania zasad – takich jak wagary, bójki, czy kradzież – lub próbuje zmusić do udziału w czymś, czego nie chcemy robić. Umiejętność odmowy pomaga chronić siebie, wzmacnia poczucie własnej wartości i daje przestrzeń do podejmowania decyzji zgodnych z samym sobą.
• Presja rówieśnicza natomiast to wpływ wywierany przez grupę rówieśniczą – kolegów z klasy, podwórka czy drużyny – na zachowania, postawy i wybory jednostki. Może ona przyjmować formę pozytywną, gdy wspiera rozwój i motywuje do działania, ale niestety często mówimy o niej w kontekście negatywnym. W takich sytuacjach dzieci i młodzież są nakłaniane do zachowań niezgodnych z prawem lub zagrażających ich zdrowiu i bezpieczeństwu – jak picie alkoholu na imprezie, palenie papierosów, stosowanie przemocy lub wykluczanie kogoś z grupy. Presja ta może prowadzić do utraty pewności siebie, podejmowania decyzji wbrew sobie oraz angażowania się w ryzykowne działania.

Właśnie dlatego tak ważne jest, by dzieci uczyły się sztuki mówienia „nie” – to skuteczne narzędzie obrony przed presją otoczenia. Dzięki niej uczniowie potrafią zachować własne zdanie i postępować w zgodzie ze sobą, nawet jeśli grupa rówieśników próbuje wymusić inne zachowanie. Umiejętność ta wzmacnia poczucie tożsamości i uczy, że bycie sobą to wartość, której warto bronić.