Innowacje pedagogiczne – przykłady

Co nazywamy innowacją pedagogiczną?

Innowacje pedagogiczne wprowadza się zarówno w szkołach, jak i w przedszkolach. Działania te mają być:

• inne od powszechnie obowiązujących,
• zgodne z obowiązującymi przepisami prawa oświatowego,
• nieprzewidziane w istniejącym systemie edukacji czy przepisach prawa oświatowego. 

Innowacje charakteryzuje pionierstwo, oryginalność, odkrywczość i odejście od stereotypów. Zasadniczo, wyróżnia się trzy rodzaje innowacji pedagogicznych: programowe, organizacyjne i metodyczne. Pierwsze dotyczą zmian w programie edukacyjnym, drugie zmian w organizacji nauczania, a trzecie zmian w procesie nauczania i uczenia się. 

Jak opracować projekt innowacji pedagogicznej?

Chociaż charakterystyczną cechą innowacji pedagogicznej jest oryginalność pomysłu nauczyciela, to każdy projekt innowacji opracowuje się zgodnie z przyjętym schematem, który uwzględnia szereg niezbędnych elementów formalnych. Przykładowa innowacja pedagogiczna musi zawierać:

• dane placówki, której dotyczy,
• dane autora innowacji,
• oznaczenie przedmiotu innowacji,
• określenie tematu innowacji,
• oznaczenie rodzaju innowacji,
• datę wprowadzenia innowacji,
• datę zakończenia innowacji,
• czas i miejsce realizacji innowacji,
• dane odbiorców innowacji/zakres innowacji,
• uzasadnienie potrzeby wprowadzenia innowacji,
• określenie celów innowacji: głównych i szczegółowych,
• sposób realizacji innowacji, czyli określenie form i metod realizacji innowacji, 
• opis tematyki i zakresu treści,
• harmonogram działań,
• korzyści dla szkoły i uczniów – oczekiwane rezultaty wprowadzenia innowacji,
• niezbędne materiały, sprzęt, środki dydaktyczne,
• opis ewaluacji, czyli oceny innowacji.

Tak opracowany projekt podlega ocenie dyrektora placówki. Opiniuje go także rada pedagogiczna. Do przygotowania kompletnego projektu warto użyć więc sprawdzonego wzoru innowacji pedagogicznej. 

Po co opracowuje się innowacje pedagogiczne?

Potrzeba wprowadzania innowacji pedagogicznych w szkołach i przedszkolach wynika między innymi z twórczego charakteru pracy nauczycieli. Poza tym innowacje odpowiadają na zmienne potrzeby uczniów, które wynikają ze zmian w rzeczywistości społecznej czy kulturowej.

Opracowywanie innowacji pozwala realizować podstawowe cele i zadania szkoły. Szczegółowymi efektami, jakich można oczekiwać, wdrażając innowacje, są zaś najczęściej:

• doskonalenie warsztatu pracy nauczyciela,
• budzenie w uczniach postawy badawczej,
• wyzwalanie inicjatywy,
• wiązanie teorii naukowej z praktyką, itd. 

Do tworzenia projektów innowacji nauczyciela może motywować zarówno niezadowolenie z efektów własnej pracy, jak i potrzeba rozwoju, doskonalenia zawodowego. Również oczekiwania społeczności szkolnej czy chęć dotrzymywania kroku zmiennej rzeczywistości mogą stanowić dobrą podstawę opracowania innowacji pedagogicznej.