Diagnoza logopedyczna – wzór

Co obejmuje diagnoza logopedyczna?

Przykładowa diagnoza logopedyczna bazuje na trzech czynnościach głównych. Są to badania, formułowanie hipotez oraz weryfikacja hipotez. Każdą diagnozę rozpoczyna się od określenia problemu, czyli badań wstępnych i dodatkowych. W pierwszej grupie można wymienić:

• wywiad z rodzicami, dzieckiem, wychowawcą, 
• orientacyjne badanie mowy, czyli rozmowę z pacjentem – badany jest stosunek do mówienia, operowanie zdaniami, budowanie wypowiedzi, wymawianie głosek, oddychanie.

Ważną częścią badań wstępnych jest wywiad z rodzicami, podczas którego logopeda może zapytać opiekunów między innymi o częstość chorób dziecka, o przebieg ciąży i porodu, o choroby matki w ciąży czy o wady wymowy w rodzinie. Jeśli zaś chodzi o badania uzupełniające, to wymieniamy wśród nich:

• badanie pamięci słuchowej,
• badanie słuchu,
• badanie funkcji połykowej i oddechowej,
• badanie stanu oraz sprawności aparatu artykulacyjnego,
• badanie emisji głosu,
• orientacyjne badanie lateralizacji.

Dalszy etap, czyli stawianie i weryfikacja hipotez, obejmuje:

• badanie rozumienia,
• badanie mówienia,
• badanie pisowni,
• badanie czytania,
• badania specjalistyczne, jeśli są potrzebne, np. u ortodonty, psychologa.

Jak powinna wyglądać diagnoza logopedyczna?

Przykładowa diagnoza logopedyczna powinna zostać sformułowana tak, aby możliwe było osiągnięcie celu postępowania diagnostycznego, czyli ustalenie objawów, przyczyn, patomechanizmu i patogenezy problemów dziecka związanych z rozwojem mowy. W diagnozie uwzględnia się:

• informacje o wieku dziecka,
• opis możliwości psychofizycznych dziecka,
• informacje na temat dobranych metod oraz narzędzi diagnostycznych,
• informacje o czasie trwania badania. 

Do przygotowania dokumentu można użyć uniwersalnego wzoru diagnozy logopedycznej. Pismo powinno pozwalać na ustalenie sprawności językowej dziecka, a także na ocenę jego poziomu wiedzy i sprawności komunikacyjnych. Na podstawie takiej diagnozy można przygotować program naprawczy, czyli odpowiednią terapię logopedyczną. 

Czym jest terapia logopedyczna?

Diagnoza logopedyczna to wstęp do objęcia ucznia terapią logopedyczną. Taka terapia ma na celu:

• usuwanie wad wymowy,
• usuwanie zaburzeń mowy,
• stymulowanie rozwoju mowy,
• przywracanie mowy (w przypadku utraty),
• podnoszenie sprawności językowej. 

Terapia polega na wywołaniu prawidłowego wzorca artykulacyjnego określonej głoski i utrwalenia go poprzez wprowadzenie do mowy spontanicznej. Każdy ćwiczony z logopedą dźwięk musi przejść kolejno przez następujące etapy:

• przygotowanie narządów artykulacyjnych, 
• wywołanie dźwięku w izolacji, 
• połączenie dźwięku z samogłoską (w nagłosie, śródgłosie i wygłosie),
• ćwiczenia w zdaniach.

Dopiero później terapeuta może przejść z uczniem do nauki kolejnego dźwięku.